Technologia Rzplitej (dla Ignaca i nie tylko)
Polska była i nadal jest państwem biednym i cywilizacyjnie zapóźnionym, wszystko co dobre do Polski przychodziło z Niemiec. A i tak jak kopiowaliśmy, to wychodziło gorzej. Takie zdanie przeczytacie w każdym niemieckim podręczniku, również w tłumaczeniach. Na polski też niestety.
Powiedzcie mi więc dlaczego w Rzplitej osiedlały się tłumy Ormian, Greków, Holendrów, Włochów, Wołochów, Żydów i wszelkich innych nacji a o ruchu w stronę przeciwną nawet niemiecka historia milczy. Tak ludzie wędrowali sobie z bogactwa do biedy? Jeśli polskim chłopom przyszło do głowy pożegnać się z panem, a zbiegostwo w Rzplitej było powszechne, wybierali Ukrainę a nie wspaniałe Niemcy.
Powiedzcie mi dlaczego akurat w Rzplitej stworzono najdoskonalszą broń sieczną i najdoskonalszą zbroję. Technologia wojskowa jest najważniejsza teraz i najważniejsza była zawsze a państwa zapóźnione na tym polegają, że nie przodują.
Powiedzcie mi skąd się wzięli XVII-wieczni polscy osadnicy w Ameryce i dlaczego to akurat oni zbudowali pierwszy zakład przemysłowy na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Dlaczego zapóźnieni cywilizacyjnie Polacy a nie nowocześni Anglicy czy Francuzi, Szwedzi, Hiszpanie czy Holendrzy?
Dlatego, że Rzplita była europejskim centrum technologicznym, gdyby nie polska technologia żaden statek nie dopłynąłby do Indii Wschodnich czy Zachodnich. Gdyby nie polska technologia, zachodniacy śmierdzieliby jeszcze bardziej i byłoby im zimno. W XXI wieku nauczyliśmy się, że laboratorium chemiczne jest prostopadłościenną halą na peryferiach miasta i kręcą się w nim kulturalni panowie w białych kitlach. Czterysta lat temu laboratorium chemiczne było w środku puszczy a jego pracownicy ubierali się w ciemne i zwykle przybrudzone stroje a wyglądali raczej odpychająco. Smolarze.
Węgiel drzewny, dziegieć, smoła, potaż, szkło, mydło. Bez węgla drzewnego nie będzie funkcjonować żadna kuźnia, bez smoły nie wypłynie żaden statek a nawet mydło może się okazać przydatne. Rzplita była odpowiedzialna za około 80% ich europejskiej produkcji.
To było zglobalizowane państwo oparte na handlu hurtowym. Ze Wschodu płynął strumień jedwabiu, stali, porcelany, z Zachodu sukna i wina. Fajnie sobie wyobrażać szlachecki dwór jako miejsce biesiad i kuligów ale na co dzień był to nudny handlowy kantor, gdzie przeliczano koszty i zyski uprawy tytoniu i pszenicy. A może zbudować jeszcze jedną smolarnię?
Tej ekonomicznej potędze położył kres dopiero pewien skromny heretyk. Abraham Darby https://en.wikipedia.org/wiki/Abraham_Darby_I
Jedna z ważniejszych osób w historii a nawet nie ma hasła po polsku.
Powiedzcie mi więc dlaczego w Rzplitej osiedlały się tłumy Ormian, Greków, Holendrów, Włochów, Wołochów, Żydów i wszelkich innych nacji a o ruchu w stronę przeciwną nawet niemiecka historia milczy. Tak ludzie wędrowali sobie z bogactwa do biedy? Jeśli polskim chłopom przyszło do głowy pożegnać się z panem, a zbiegostwo w Rzplitej było powszechne, wybierali Ukrainę a nie wspaniałe Niemcy.
Powiedzcie mi dlaczego akurat w Rzplitej stworzono najdoskonalszą broń sieczną i najdoskonalszą zbroję. Technologia wojskowa jest najważniejsza teraz i najważniejsza była zawsze a państwa zapóźnione na tym polegają, że nie przodują.
Powiedzcie mi skąd się wzięli XVII-wieczni polscy osadnicy w Ameryce i dlaczego to akurat oni zbudowali pierwszy zakład przemysłowy na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Dlaczego zapóźnieni cywilizacyjnie Polacy a nie nowocześni Anglicy czy Francuzi, Szwedzi, Hiszpanie czy Holendrzy?
Dlatego, że Rzplita była europejskim centrum technologicznym, gdyby nie polska technologia żaden statek nie dopłynąłby do Indii Wschodnich czy Zachodnich. Gdyby nie polska technologia, zachodniacy śmierdzieliby jeszcze bardziej i byłoby im zimno. W XXI wieku nauczyliśmy się, że laboratorium chemiczne jest prostopadłościenną halą na peryferiach miasta i kręcą się w nim kulturalni panowie w białych kitlach. Czterysta lat temu laboratorium chemiczne było w środku puszczy a jego pracownicy ubierali się w ciemne i zwykle przybrudzone stroje a wyglądali raczej odpychająco. Smolarze.
Węgiel drzewny, dziegieć, smoła, potaż, szkło, mydło. Bez węgla drzewnego nie będzie funkcjonować żadna kuźnia, bez smoły nie wypłynie żaden statek a nawet mydło może się okazać przydatne. Rzplita była odpowiedzialna za około 80% ich europejskiej produkcji.
To było zglobalizowane państwo oparte na handlu hurtowym. Ze Wschodu płynął strumień jedwabiu, stali, porcelany, z Zachodu sukna i wina. Fajnie sobie wyobrażać szlachecki dwór jako miejsce biesiad i kuligów ale na co dzień był to nudny handlowy kantor, gdzie przeliczano koszty i zyski uprawy tytoniu i pszenicy. A może zbudować jeszcze jedną smolarnię?
Tej ekonomicznej potędze położył kres dopiero pewien skromny heretyk. Abraham Darby https://en.wikipedia.org/wiki/Abraham_Darby_I
Jedna z ważniejszych osób w historii a nawet nie ma hasła po polsku.
Aby napisać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować.
Komentarz
Adm. Unrug np.
I druga postać w ulubionym tak przez losa Instytucie Rozwiązywania Spraw Trudnych
Emanuel Szafarczyk z Warszawy, urodzony w Raciborzu
https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/emanuel-szafarczyk
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/23692/niemcy-w-polsce
Przyjechali za chlebem, Polska ich oczarowała i u wiodła
Szable, pancerze, stal wynikały z doświadczeń bojowych i otwartości na rzeczy i sprawy, nawet jeśli je przynosił wróg.
Raczej umysł otwarty a ciekawy świata jest dla mnie podstawą postępu.
I to było w Polszcze ówczesnej
koks, (stal), huty
a Rzeczpospilita Górnego Śląska nie miała
choć trochę ropy było i 'lasów' wiertniczych
to ciekawe, dlaczego 'rewolucja przemysłowa' nas w zasadzie ominęła lub dobiła?
Jeszcze o smole było przy okazji rozbiorów. Moskale skupywała smołę i sprzedawali ją Anglikom. Anglia zrobiła misję handlową i doszła do wniosku, że prościej będzie zrobić szybką zwycięską wojenkę na Bałtyku i handlować z Rzplitą bezpośrednio. Stąd wziął się słynny sojusz Polski z Prusami.
Niestety radziecka agentura i ten problem rozwiązała.
Opracowanie techniki pirolizy węgla przez Abrahama Darbiego przyczyniło się do upadku Rzplitej. Acha, produkcja węgla drzewnego to jest praktycznie ten sam proces, więc nie można mówić o technologicznym zapóźnieniu Polski.
Okres po Wojnie Północnej to czas największej koniunktury gospodarczej w dziejach Polski, PKB wzrósł kilka razy, ludność się podwoiła. Za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa.
i nic!
gdzie te czerwce?
Czy to jeszcze zbyt świeże?
Królewski bogaty Kraków stać było na najdroższego Gastarbeitera swych czasow: Veita Stoßa z Norymbergi
Dzięki Losie - super wątek!
Cały czas mam wrażenie, że tkwi w nas wielki potencjał jeno duszony wielką łapą. Nawet ostatnie lata tego potencjału dowodzą.
Dobrze sobie przypomnieć/dowiedzieć się, że drzewiej było inaczej.
Mariuszek Ateuszek zauważył to samo i to nawet wcześniej. Warto tego Racjonalistę czytać.
"Wołowina była dla Rzeczpospolitej skutecznym narzędziem politycznego szantażu. Kiedy cesarz Karol V, próbował ingerować w relacje pomiędzy królem Zygmuntem a Albrechtem Hohenzollernem, Kraków zagroził Niemcom wstrzymaniem dostaw wołowiny."
albo może na ivrp, albo rebelyi...
sam pisałem i kilka godzin zużyłem na góglanie!
zaczęło się od tego, że ktoś zanegował (w filmie) tak intensywny odcień koloru czerwonego na szlachcicach, że dopiero współczesne pigmenty...
pamiętam liczbę 300.000 owadów w jednej chodowli...
mieliśmy właściwie monopol na krwisto-królewski pigment czerwoności!
Nigdy tego nie sprawdzałam, ale zawsze kłócił mi się obraz ciemnoty i sobiepaństwa z kanałami spotykanymi to tu, to tam, budowanymi z funduszy własnych magnata.
Koneczny twierdził, że Wielkopolska podporządkowywana Prusakom była w większości oczynszowana, Prusacy wymusili przywrócenie pańszczyzny by ujednolicić prawo w całym państwie. Potem tę pańszczyznę znieśli o wyłącznie o tym fakcie uczyliśmy się w szkołach.
Problemem jest to, że marketingowe zabiegi pijarów (walczyli na małym rynku zamożnych studentów z zasiedziałymi jezuitami) są przyjmowane jako rzetelny opis sytuacji umysłowej, poziomu umysłowego.
Bratkowski też pisał swego czasu o kredycie hipotecznym - naszym wynalazku. Muszę poszukać gdzie.
Jeśli by okazało się, że bogate i rozwinięte gospodarczo państwo można było rozdzielić pomiędzy biedniejszych i bardziej zacofanych sąsiadów, hasło "po pierwsze gospodarka" można by wrzucić do kosz na śmieci, jako całkowicie nieprawdziwe.
Władza centralna może i była biedna, ale w tej biedzie kierowała środki finansowe w dziwne miejsce - np spłatę długów Casanovy (być może szpiega, być może lobbera, ale raczej nieprzydatnego jak się okazało po skutkach).
Wow! Z tym renem (pierwiastkiem znaczy się) to niezła historia!
https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/czerwiec-polski/
"w czerwcu czerwce na czerwcu", tak tam stało i była historyjka o zbieraniu robali do koszy "bo to nasze bogactwo".
Gdzieś jeszcze, w ramach przepływu technologii, udowadniano, że niemieckie słowo der Hütte zostało wzięte od nas via Czechy. Mieliśmy dużo łatwo dostępnej rudy darniowej, więc topiono w Polsce żelazo.
Co miasteczko, to śpichlerze nie mniejsze od dzisiejszych hal magazynowych, co rynek to banda kupców, faktorie handlowe, hurt, detal, ech...
Weźmy wspomniany już Zakroczym na Starym Mazowszu. Z XVII-wiecznej ryciny Dahlberga zachował się jeno kościół farny, Bogu dziękować. Zwróćmy jeno uwagę na budowle nad samą Wisłą... Dzisiaj w tym miejscu są jakże urokliwe zarośla.
https://4.allegroimg.com/s1024/0cf72e/865d7e494b9696c165a4897dca84
Bereits im Altertum war man in der Lage, rote Färbemittel aus den Larven der Schildlaus zu gewinnen. Analytische Belege für den frühen Einsatz dieses Färbemittels liegen aus Nordeuropa (Veien/Norwegen – viertes Jahrhundert n. Chr.) sowie aus der Altai-Region im südlichen Sibirien (Pazyryk-Gräber – 500–400 v. Chr.) vor. Die Gewinnung war zeitintensiv und brachte nur geringe Erträge. Eine Pflanze erbrachte nur etwa 40 dieser Insekten. Deswegen mussten tausende von Pflanzen ausgegraben, gereinigt und die Insekten abgeerntet werden, bevor eine handelbare Menge gewonnen war. Da in Europa jedoch nur sehr wenig rote Färbemittel zur Verfügung standen, war die Farbe eine sehr gesuchte Handelsware. Die Schildlaus lieferte außerdem ein ausgesprochen brillantes Rot, so dass viele Färber sie besonders schätzten.[4][5] An Bedeutung verlor sie erst, als aus Mittelamerika zunehmend Cochenilleschildläuse importiert wurden.
Der Farbstoff war auch bekannt als Wurzelkermes, Polnische Cochenille, Deutscher Kermes oder Johannisblut.[6]
Już w starożytności udało się wydobyć czerwony barwnik z larw owada łuskowatego. Dowody analityczne na wczesne zastosowanie tego barwnika dostępne są z Europy Północnej (Veien/Norwegia - IV w. n.e.), jak również z regionu Ałtaju na Syberii Południowej (groby Pazyryka - 500-400 p.n.e.). Ekstrakcja była czasochłonna i dawała tylko niskie plony. Jedna roślina wyprodukowała tylko około 40 z tych owadów. W związku z tym przed uzyskaniem zbywalnych ilości trzeba było wykopać, oczyścić i zebrać tysiące roślin, a także zebrać owady. Ponieważ jednak w Europie dostępnych było bardzo mało czerwonego barwnika, farba ta była bardzo poszukiwanym towarem. Owady łuskoskrzydłe produkowały również bardzo błyszczącą czerwień, dlatego też wielu barwiarzy szczególnie je doceniało [4][5] Straciły na znaczeniu dopiero wtedy, gdy owady łuski koszenilowej coraz częściej sprowadzano z Ameryki Środkowej.
Barwnik ten znany był również jako kermes korzeniowy, koszenila polska, kermes niemiecki lub krew św. Jana [6].
Przetłumaczono z www.DeepL.com/Translator (wersja darmowa)
https://de.wikipedia.org/wiki/Porphyrophora_polonica#Wirtschaftliche_Nutzung
Nieźli są, co?
I artykulik:
https://www.wiatrak.nl/26263/gdy-polska-byla-czerwona-czyli-czerwcowa
Koszenila w żywności i w kosmetykach - nic dla wehetarian
Warto wiedzieć
Sól, smoła, drewno na maszty, zboże, gęsi i woły (byli też bullboye?), zbrojeniówka, futra, czerwce (to jak te ślimaki od purpury, tylko więcej roboty że zbieraniem)
Dzięki losowi wszyscy już o tym wiedzą.
Ale co z wódką?
wiem, bo mój ojciec stamtąd (niedaleko Baranowicz)
i (trochę) dobrze pamięta los:
Można tak opisane kierunki znaleźć nawet na peronach szybkiej i nieszybkej kolei w panstwie Środka
One były drążone w środku, na dość długim odcinku, w materiale, który nie jest tak sztywny jak metal. Nie potrafię sobie wyobrazić, jak to było robione za pomocą XVI-XVII-wiecznych technologii...