Inteligencja, albo dlaczego psor może mieć IQ = 80
To nie będzie piękny esej ani state of the art z psychologii. Raczej próba zwrócenia uwagi na konsensus w niektórych kwestiach związanych z inteligencją, nowsze badania i pewnie nieintuicyjne, ale przetestowane prawidłowości. Będę się mądrzył, bo od 2 lat płacą mi za zajmowanie się psychometrią w zakresie osobowości i po trosze IQ. To zbyt krótko by udawać autorytet, ale na tyle długo żeby spróbować się podzielić choćby przeglądem badań. Proszę poprawiać jeśli widzicie gdzieś bzdury.
1. Inteligencja, IQ.
Czym w ogóle jest ludzka inteligencja? Definiuje się ją jako naszą zdolność do złożonych osiągnięć poznawczych, umożliwia wysoki poziom motywacji i samoświadomość.
A w kontekście IQ? Na pewno nie wyłącznie umiejętnościami matematycznymi, a badania IQ bywają o takie podejście oskarżane - chochoł.
Wiekowa (dosłownie - Spearman) i szeroko akceptowana jest teoria ogólnego, ukrytego czynnika inteligencji – g. https://en.wikipedia.org/wiki/G_factor_(psychometrics)
Ogólnego, bo ktoś z wysokim g zazwyczaj radzi sobie dobrze z każdym typem zadań, aktywności, czynności.
Ukrytego, bo nie mierzy się go bezpośrednio, dopiero w korelacji wyników różnych przejawów ludzkiej inteligencji.
Jakich przejawów? Oto kolejny poziom IQ, czynniki niższego rzędu niż g (teoria: Cattell, Horn, Carrol). Uwaga – jeszcze 20 lat temu uczono w zasadzie o generalnym podziale na inteligencję płynną i skrystalizowaną, ale wyszło na to że jest tego sporo więcej. Pierwsze dwa czynniki przydadzą się jednak do wyjaśnienia zmienności IQ w czasie.
Płynna inteligencja - obejmuje umiejętność rozumowania, formułowania koncepcji i rozwiązywania problemów przy użyciu nieznanych informacji lub nowatorskich procedur.
Inteligencja skrystalizowana - obejmuje zakres i głębokość zdobytej wiedzy, zdolność do przekazywania swojej wiedzy oraz umiejętność rozumowania na podstawie wcześniej poznanych doświadczeń lub procedur.
Rozumowanie ilościowe - umiejętność zrozumienia pojęć i relacji ilościowych oraz manipulowania symbolami numerycznymi.
Umiejętność czytania i pisania - obejmuje podstawowe umiejętności czytania i pisania.
Pamięć krótkotrwała - to zdolność do zatrzymywania i trzymania informacji w bezpośredniej świadomości, a następnie wykorzystania ich w ciągu kilku sekund.
Długotrwałe przechowywanie i wyszukiwanie - zdolność do przechowywania informacji i płynnego wyszukiwania ich później w procesie myślenia.
Przetwarzanie wizualne - zdolność do postrzegania, analizowania, syntezy i myślenia za pomocą wzorców wizualnych, w tym zdolność do przechowywania i przywoływania przedstawień wizualnych.
Przetwarzanie słuchowe - zdolność do analizowania, syntezy i rozróżniania bodźców słuchowych, w tym zdolność do przetwarzania i rozróżniania dźwięków mowy, które mogą być prezentowane w zniekształconych warunkach. Szybkość przetwarzania - oznacza zdolność do wykonywania automatycznych zadań poznawczych, szczególnie gdy jest mierzona pod presją w celu utrzymania skupionej uwagi.
Decyzja / czas reakcji / prędkość – „natychmiastowość” z jaką osoba może reagować na bodźce lub zadanie (zwykle mierzone w sekundach lub ułamkach sekund; nie mylić z szybkością przetwarzania, którą zwykle mierzy się w odstępach 2–3 minut.
Jest tego trochę. Pełne badanie IQ nie jest więc tym co zalinkuję poniżej, ale...
IQ, jak zapewne większość wskaźników, ma za zadanie przybliżać rzeczywistość, dawać stosunkowo proste narzędzie do podejmowania decyzji – na przykład decydować o przyjęciu do US Army. Wedle mojej wiedzy, najpopularniejszym uproszczeniem uproszczenia jest test matryc Ravena, słynne obracanie obrazków. W założeniach ma być niezależny od środowiska badanych, kultury, języka itd. Może go wypełnić analfabeta. TU BĘDZIE LINK DO TESTU
Najszybciej jak to będzie możliwe:
2. IQ jako predyktor
3. Czy IQ jest jak mięsień – @ms
4. Dlaczego psor może mieć IQ = 80 @Szturmowiec
5. Dziedziczenie IQ - @Maria
6. IQ a osobowość
1. Inteligencja, IQ.
Czym w ogóle jest ludzka inteligencja? Definiuje się ją jako naszą zdolność do złożonych osiągnięć poznawczych, umożliwia wysoki poziom motywacji i samoświadomość.
A w kontekście IQ? Na pewno nie wyłącznie umiejętnościami matematycznymi, a badania IQ bywają o takie podejście oskarżane - chochoł.
Wiekowa (dosłownie - Spearman) i szeroko akceptowana jest teoria ogólnego, ukrytego czynnika inteligencji – g. https://en.wikipedia.org/wiki/G_factor_(psychometrics)
Ogólnego, bo ktoś z wysokim g zazwyczaj radzi sobie dobrze z każdym typem zadań, aktywności, czynności.
Ukrytego, bo nie mierzy się go bezpośrednio, dopiero w korelacji wyników różnych przejawów ludzkiej inteligencji.
Jakich przejawów? Oto kolejny poziom IQ, czynniki niższego rzędu niż g (teoria: Cattell, Horn, Carrol). Uwaga – jeszcze 20 lat temu uczono w zasadzie o generalnym podziale na inteligencję płynną i skrystalizowaną, ale wyszło na to że jest tego sporo więcej. Pierwsze dwa czynniki przydadzą się jednak do wyjaśnienia zmienności IQ w czasie.
Płynna inteligencja - obejmuje umiejętność rozumowania, formułowania koncepcji i rozwiązywania problemów przy użyciu nieznanych informacji lub nowatorskich procedur.
Inteligencja skrystalizowana - obejmuje zakres i głębokość zdobytej wiedzy, zdolność do przekazywania swojej wiedzy oraz umiejętność rozumowania na podstawie wcześniej poznanych doświadczeń lub procedur.
Rozumowanie ilościowe - umiejętność zrozumienia pojęć i relacji ilościowych oraz manipulowania symbolami numerycznymi.
Umiejętność czytania i pisania - obejmuje podstawowe umiejętności czytania i pisania.
Pamięć krótkotrwała - to zdolność do zatrzymywania i trzymania informacji w bezpośredniej świadomości, a następnie wykorzystania ich w ciągu kilku sekund.
Długotrwałe przechowywanie i wyszukiwanie - zdolność do przechowywania informacji i płynnego wyszukiwania ich później w procesie myślenia.
Przetwarzanie wizualne - zdolność do postrzegania, analizowania, syntezy i myślenia za pomocą wzorców wizualnych, w tym zdolność do przechowywania i przywoływania przedstawień wizualnych.
Przetwarzanie słuchowe - zdolność do analizowania, syntezy i rozróżniania bodźców słuchowych, w tym zdolność do przetwarzania i rozróżniania dźwięków mowy, które mogą być prezentowane w zniekształconych warunkach. Szybkość przetwarzania - oznacza zdolność do wykonywania automatycznych zadań poznawczych, szczególnie gdy jest mierzona pod presją w celu utrzymania skupionej uwagi.
Decyzja / czas reakcji / prędkość – „natychmiastowość” z jaką osoba może reagować na bodźce lub zadanie (zwykle mierzone w sekundach lub ułamkach sekund; nie mylić z szybkością przetwarzania, którą zwykle mierzy się w odstępach 2–3 minut.
Jest tego trochę. Pełne badanie IQ nie jest więc tym co zalinkuję poniżej, ale...
IQ, jak zapewne większość wskaźników, ma za zadanie przybliżać rzeczywistość, dawać stosunkowo proste narzędzie do podejmowania decyzji – na przykład decydować o przyjęciu do US Army. Wedle mojej wiedzy, najpopularniejszym uproszczeniem uproszczenia jest test matryc Ravena, słynne obracanie obrazków. W założeniach ma być niezależny od środowiska badanych, kultury, języka itd. Może go wypełnić analfabeta. TU BĘDZIE LINK DO TESTU
Najszybciej jak to będzie możliwe:
2. IQ jako predyktor
3. Czy IQ jest jak mięsień – @ms
4. Dlaczego psor może mieć IQ = 80 @Szturmowiec
5. Dziedziczenie IQ - @Maria
6. IQ a osobowość
0
Aby napisać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować.
Komentarz
Wybaczcie powolne uzupełnianie, ale rzeczywistość gniecie. Wieczorem planuję dołożyć ciekawsze rzeczy.
Link do testu:
Może źle szukałem, ale nie znalazłem polskojęzycznej strony z dobrym (rzetelnym i trafnym) i jednocześnie darmowym* testem matryc (łącznie z wynikami).
Oto link do wersji z University of Cambridge https://discovermyprofile.com/tests - klikamy w MyIQ Intelligence Test
Bez opisów, 30 zadań, 8 możliwych odpowiedzi, godzina czasu.
Klikając zawsze tę samą odpowiedź dostałem pocieszenie,
że moje IQ co prawda jest wyższe maksymalnie od 20% populacji, ale zebrane doświadczenie i wiedza, kreatywność, chęć działania i umiejętność podjęcia ryzyka też przekładają się na sukces. No, życiowa prawda, a do tego ładnie wprowadza nas w stary ale przydatny podział na inteligencję płynną i skrystalizowaną oraz zahacza o osobowość (to gruby, osobny temat).
*Płacimy danymi do statystyk, uzupełniając na koniec płeć (tę prawdziwą), wiek (aktualny!), wykształcenie własne i rodziców, kolor skóry – wynik odzwierciedli pozycję w subpopulacji do której należymy, a przynajmniej tak to powinno działać.
Zła wiadomość jest taka, że inteligencja płynna wynika z budowy ośrodkowego układu nerwowego (duża korelacja z objętością substancji białej). Niestety od dość wczesnej młodości (w zależności od badań – nawet od 20 roku życia) – obniża się. Czy da się temu zaradzić? Na poziom inteligencji płynnej w zasadzie nie mamy wpływu. To co dostaniemy w genach po przodkach, to nam pisane. Są pojedyncze badania pokazujące lepsze wyniki testów po 10 dniach przygotowań, ale meta-analizy wykazują brak długotrwałych efektów – „usprawniające programy treningowe dają efekty krótkoterminowe, ograniczone do rozwiązywanych problemów, nie da się ich uogólniać na inne umiejętności”.
www.apa.org/pubs/journals/releases/dev-49-2-270.pdf -
Na szczęście z inteligencją skrystalizowaną jest inaczej, możemy dokładać kolejne warstwy kryształków wiedzy
Znajomość faktów i zasób słownictwa, utrwalone reguły gramatyczne, logiczne układanie sekwencji, umiejętność przekazania wiedzy, a więc jej dogłębne zrozumienie – tym można ją testować i sprawdzać. Jak się domyślacie, zmienne środowiskowe i osobowościowe będą miały znaczenie właśnie dla inteligencji skrystalizowanej.
Krótkie spojrzenie na zmienność obu typów w czasie (gdzieniegdzie składowych) w czasie – z kilku badań.
Zaczynamy zbliżać się do ciekawszych tematów - tytułowego, ćwiczeń inteligencji, dziedziczenia.
W skrócie – jest to sytuacja nietypowa, ale możliwa. Średnie wyników testów wśród naukowców są wysokie, w psychologii panuje konsensus co do wspierania osiągnięć przez IQ (ale też przez zaangażowanie, kreatywność, pracowitość).
Zaprzyjaźnione źródło (posiadające imię i nazwisko) specjalizujące się w psychometrii podaje co następuje:
to znany problem matematyków
nie są w stanie rozwiązać Ravena
bo nie mogą uwierzyć ze ktoś mógłby im dać tak prosty test
nie widzą prostego rozwiązania
albo je odrzucają jako infantylne
za proste
szukają z zasady bardziej złożonych struktur i relacji - bo mogą
Brakuje trochę kontekstu, co było testowane lub raczej jakie narzędzia zostały wykorzystane - czy tylko matryce Ravena, czy testy badające pamięć, zdolności werbalne, szybkość procesowania informacji itp. Przy specjalistycznej rekrutacji można spodziewać się nietypowych testów czy czasu wypełniania.
Co więcej, od lat są przesłanki by sądzić, że zainteresowanie rozwiązywanym problemem (a nie tylko na przykład udaną rekrutacją) przekłada się na wynik testowania inteligencji płynnej. Messick, Samuel (1989). "Meaning and Values in Test Validation: The Science and Ethics of Assessment"
Jeszcze dłużej wiadomo, że zasadniczo sukcesy w nauce odnoszą ludzie z wysokimi wynikami w testach zdolności werbalnych, przestrzennych i rozumowania matematycznego. Kanoniczne jest badanie w którym udział wzięło 64 wybitnych fizyków teoretycznych i eksperymentalnych, biologów, biochemików, genetyków, psychologów i antropologów. Warto zajrzeć (skan książki jest online, nie wiem czy legalnie - Anne Roe „The Making of a Scientist”), pani poświęciła kilka lat na poznanie historii życia naukowców, to nie było tylko przeprowadzenie standardowych testów. Artykuł - https://psycnet.apa.org/record/2011-16305-001
No właśnie, ciekawostka - mimo przygotowanie specjalnych, angażujących testów (matematyczny i tak okazał się za łatwy dla fizyków) wybitnym ludziom nauki zdarzały się „careless mistakes”. Jednym z wniosków z badań jest stwierdzenie, że większość testów IQ nie jest dobrym narzędziem gdy podejrzewamy wysoki poziom zdolności – oprócz braku zainteresowania może wystąpić też „efekt sufitu”, brak możliwości rozróżnienia różnych poziomów dużych możliwości intelektualnych.
Powiązaniami zdolności matematycznych z wynikami testów IQ żywo interesują się Chińczycy, jest dość świeża (2012) praca na temat poznawczych korelatów powodzenia w rozwiązywaniu zaawansowanych problemów matematycznych – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22429063/
Okazało się, że to nie przetwarzanie i obliczenia są skorelowane z jakością pracy nad trudniejszymi zagadnieniami matematycznymi. Najważniejsze były zdolności przestrzenne i –siurpryza – sprawność językowa. Moim zdaniem to ciekawy wynik, być może ma coś wspólnego z tytułem wywłątka.
Podsumowując, jeśli profesor może i zechce wpuścić trochę światła na temat tego co i jak było testowane, jest szansa na potwierdzenie lub zaprzeczenie wniosków z badań i praktyki.
Dzięki. Wreszcie jakieś sensowne i nieco głębsze omówienie i wyjaśnienie.
Ładny bąmłot mi się nasunął: No Uasinem Boltem inteligencji to raczej nie będziesz
BTW, a co to mądrość? Czy to nie inne określenie inteligencji skrystalizowanej.